රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කයේ කිරිඇල්ල ග්‍රාමයෙහි පිහිටි කබරගල නමින් හැඳින්වෙන මහාපර්වතය පසුබිම් කොට ගත් රමණීය කෙත් යායකින් වටවූ භුමි බාගයක පිහිටි නැදුන් විහාරය වර්තමාන ශ්‍රී ලංකාවේ දස දෙස පතල ඓතිහාසික පුජ්‍යස්ථානයකිමෙහි ඉතිහාස කතාව සීතාවක රාජසිංහ සමය තෙක් ඈතට විහිද යන බව මුලාශ්‍ර හා ජනප්‍රවාද ඇසුරින් පෙනී යයි සීතාවක රාජසිංහ රජු බුදුසමය හැරපියා ශිව ලබ්ධිය වැළඳ සිදුකරන ලද බෞද්ධ විරෝධී ක්‍රියාවලට මුහුණ දීමට නොහැකිවූ භික්‍ෂුහු ක්‍ෂේම ස්ථාන කරා පලා ගියෝය ඇතැම් භික්ෂුන් ක්‍ෂේම ස්ථාන කරා පලා ගියේය දිවි බේරා ගෙන ක්‍ෂේම ස්ථාන කරා පලා ගිය භික්ෂුන් පිරිසක් කරඳන -විහාරහේන නමින් දැන් හැඳින්වෙන ඉඩමෙහි තිබෙන ගල් ලෙනට පැමිණ වාසය කල බවට සඳහන් වේ මේ පිළිබඳව ඇති තවත් මතයක් වන්නේ සීතාවක රාජසිංහ රජු රාජ්‍යයෙන් පහකොට වෙනත් පාලකයකුට බලය ලබාදීම සඳහා භික්ෂුන් වහන්සේලා උත්සහ කල බවත් එහිදී කුමන්ත්‍රණය හෙළිවී ගිය පසු එම භික්ෂුන් වහන්සේලා කිහිප නමක් සීතාවක ගඟේ කනමැදිරියන්වල නම් ස්ථානයේ ගිල්වා දැමුබවත් සමහරක් භික්ෂුන් බේරී පලාගිය බව සඳහන් වේ මෙකල භික්ෂු ශාසනයයෙන් උපසම්පදාව අහෝසි වී ගොස් තිබී ඇති අතර මෙහි වාසය කල ඇතැම් භික්ෂුවක් හැඳින්වුණේ ගනින්නැහැ යනුවෙනි කිරිඇල්ලේ නැදුන් රජමහ විහාරස්ථානයට ඍජු සම්බන්ධතා පවත්වන කරඳන දේවරක්ඛිත ස්වාමින් වහන්සේ උපසම්පදාව ලත් මහා තෙර නමක් වුහ උන්වහන්සේට පෙර නැදුන් විහාරයට සම්බන්ධ භික්ෂු පරම්පරාව මෙසේය
- මහගල්ගමුවේ ගනින්නැහැ
- කුඩාගල්ගමුවේ ගනින්නැහැ
- මහා දොරවක ස්ථවිර
- කුඩා දොරවක ස්ථවිර
- ගුණානන්ද ස්ථවිර
- කරඳන දේවරක්ඛිත ස්ථවිර
කරඳන ගල්ලෙන් විහාරයෙහි භික්ෂුන් වහන්සේ වාසය කරද්දී කිරිඇල්ලේ නැදුන් විහාරය නමින් දැනට හැඳින්වෙන විහාර පරිශ්‍රයයෙහි පන්සලක් ඉදිකර තිබු බව ඓතිහාසික ලේඛණවල සඳහන්වේ කිරිඇල්ලේ පන්සල යනුවෙන් එය හැඳින්වේ ඉහත සඳහන් ගුණානන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ කරඳන දේවරක්ඛිත හිමියන්ගේ ගුරුවරයා වේ දැනට ඇති ප්‍රාථමික මුලාශ්‍ර වලින් හෙළිවන්නේ කරඳන දේවරක්ඛිත හිමියන් කරඳන ගල්ලෙන් විහාරයේත් කිරිඇල්ලේ පන්සලෙත් වැඩ සිටි බවයි දේවරක්ඛිත හිමියන් උසස් ශාස්ත්‍රීය ඥානයක් ලබා සිටිහෙයින් අවශේෂ භික්ෂුන්ගේ ගෞරවය හා සැලකිල්ල උන්වහන්සේට ලැබිණි කරඳන ගල්ලෙන් විහාරයේ වාසය කල ගුණානන්ද ස්වාමින් වහන්සේ එම ලෙන් වෙහෙරත් කිරිඇල්ලේ පන්සලත් දේවරක්ඛිත හිමියන්ටම පවරා දීම මෙසේ දෙතැනම විසීමට මුලික හේතුව විය නැදුන් රජමහ විහාරස්ථානය නමින් අභිනව විහාරයක් කිරිඇල්ලේ ඉදිවීමට මුල් වුයේ කරඳන දේවරක්ඛිත ස්වාමින් වහන්සේ බව ජනශ්‍රැතියේ සඳහන් වෙයි වැලිවිට සරණංකර භික්ෂුන් වහන්සේ කල මහනුවර මල්වතු විහාරයේ අනුනායක පදවිය හොබවමින් සිටි රාජගුරු මොරතොට ධම්මක්ඛන්ධ නාහිමියන් හා කරඳන දේවරක්ඛිත ස්වාමින් වහන්සේ හා අතර මිත්‍ර සම්බන්ධතාවක් ගොඩ නැගී තිබිණි දෙදෙනාම ධර්ම ශාස්ත්‍රීය ඥානයෙන් උසස් තත්වයක වැජඹීම ඊට එක් හේතුවකි දේවරක්ඛිත නාහිමියන් මොරතොට හිමියන්ට යැවු හසුන් පතක සටහන්ව තිබු අලංකාර අත් අකුරු රජතුමාට දකින්නට ලැබුණි"මටත් මේ අත් අකුරු වලින් බණපොතක් ලියවා ගන්නට ඇත්නම් මැනැවැයි" රජතුමා මොරතොට නා හිමියන්ට පැවසීය.
කරඳන දේවරක්ඛිත නාහිමියනට රාජ්‍ය අනුග්‍රහයලබා දිමට මේ කදිම අවස්ථාවක්යයි සැලකු මොරතොට ධම්මකන්ද ස්ථිවරයන් වහන්සේ,සිය මිත්‍ර ස්ථිවරපාදයනට මේ පිළිබද විස්තර දන්වා ලිපියක් එවුහ.එහි සඳහන් කරුණු පිලිගත් දේවරක්ඛිත ස්වාමීන්වහන්සේ අලංකාර අත් අකුරින් මජ්ජිම නිකාය (මැදුම් සඟිය )පුස් කොලයේ ලියා උසස් බණ පොතක් සම්පාදනය කොට මහනුවර මහ වාසලට පිරිනැමුහ.ඒ දැකීමෙන් මහත් සේ ප්‍රසාදයට පත් ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජතුමා ,දේවරක්ඛිත හිමියන්ට කවර අන්දමින් ඒ ප්‍රසාදය පළ කරන්නේ දැ යි විමසා සිටියේය.රජුට අවශ්‍ය වුයේ මේ යතිවරයානන්ට කිසියම් පරිත්‍යාගයක් කිරීමය.ඒ අවස්ථාවේ දේවරක්ඛිත හිමියන් කියා සිටියේ "මියන දළු ටිකක් කඩා ගැනීමට ඉඩම් කැබැල්ලක් ප්‍රමාණවත්"බවය.කළු නදිය අසබඩ දිය සීරාව ඇති ඉඩම්වල මියන ශාක බහුලව වැවේ.කිරිඇල්ලේ පන්සල ආසන්නයේද එ වැනි බිම්පැවතින.දේවරක්ඛිත හිමියන්ගේ ඉල්ලිමට එකග වූ රජු උන්වහන්සේගේ අවශ්‍යතාව ඉටු කිරීම සදහා කටයුතු සම්පාදනය කළේය.එවක මෙහි පරිපාලනය භාරව සිටි රාජකරුණා සෙනෙවිරත්න වාසල අභයකෝන් මුදියන්සේ රාළහාමිගේ අත්සනින් දේවරක්ඛිත හිමියන් වෙත සන්නසක් නිකුත් කැරිණි.අඟල් 12ක් දිග අඟල්1 1/2 ක් පළල කර කොලයක (ලා තල් කොළය)ලියන ලද මේ සන්නසට පිත්තලෙන්රාමුවක් යොදා තිබේ.පේළි 8බැගින් දෙපිටෙහිම අක්ෂර ලියා තිබේ.මෙම සන්නසේහි සඳහන් ව ඇති මායිම්වලින් වටවූ භුමි ප්‍රමාණය අක්කර 8305කි.මියන කොළ ටිකක් කඩාගැනීමට ප්‍රදානය කැරැනු ඉඩම් කැබැල්ලේ තරම!මෙය උන්වහන්සේට රජුගෙන් ලැබුණු නින්දගමකි.මෙම ප්‍රදානය සිදු කැර ඇත්තේ ශක වර්ෂ 1723 (රා:ව :1801)නවම් මස පුර එකොලොස්වක නම් තිථියලත් සඳු දිනය.
මහා වාසලින් මෙම ප්‍රදානය ලැබීමෙන් ඉක්බිති දේවරක්ඛිත නාහිමියන් කිරිඇල්ලේ පන්සලෙහි අභිනව විහාරයක් ඉදි කිරිමට සැලසුම් සම්පාදනය කෙලෝය.දුම්බර නින්ද ගමෙන් නැදුන් කණු සිටුවා ඊ මත නැදුන් ලීයෙන්ම තට්ටුව සාදා මෙහි ටැම්පිට විහාරයක් ගොඩනන්වනලදී."වැත්තෑවේ"නම් භික්ෂූන් වහන්සේ නමක ලවා මෙහි බුද්ධ ප්‍රතිමාව බඳවන ලද බවත් කිරිඇල්ලේ ඤාණවිමල හිමියෝ සඳහන් කරති.එතෙක් "කිරිඇල්ලේ පන්සල"යනුවෙන් සඳහන් වූ විහාරස්ථානය "නැදුන් විහාරය"යන නම ලැබුවේ දුම්බරින් නැදුන් ලී ගෙන්වා එම ලී භාවිතා කොට අභිනව විහාරය ගොඩනැංවීමෙන් ඉක්බිතිය.නුවර යුගයේ මේ වැ නි ටැම්පිට විහාර ගොඩනැංවීම සමකාලීන වාස්තු විද්‍යාත්මක කලාවක් විය.එසේ ම,මෙම ප්‍රදේශය ජල ගැල්මකට ලක්වන බැවින් ඉන් ආරක්ෂා වීම සඳහාද මේ ගෘහ නිර්මාණ ක්‍රමය තෝරා ගත්තා විය හැකියි.මෙම සිද්ධි මාලාව සලකන කල,කරඳන ගල්ලෙන් විහාරය නැදුන් විහාරයේ මුලස්ථානය ලෙසත් ,කරඳන දේවරක්ඛිත ස්වාමින් වහන්සේ එහි ආදී කතෘන් වහන්සේ ලෙසත් ඉතිහාසගත විය යුත්තේය.කරඳන දේවරක්ඛිත ස්වාමින් වහන්සේගෙන් අනතුරුව එහි සංඝ පරම්පරාව මෙසේය.
01.කරඳන දේවරක්ඛිත හිමි
02.කුරුවිට ශෝභිත හිමි
03.කඩදොර රත්නපාල හිමි
04.කුරුවිට පඤ්ඤානන්ද හිමි
05.හඳපාන්ගොඩ චන්ද්‍රනන්ද හිමි
06.හඳපාන්ගොඩ විමල හිමි
මෙහි විහාරාධිපති පදවිය හොබවන ලද හඳපාන්ගොඩ විමල හිමි ශ්‍රී පාදස්ථානයේ අධිපතිත්වයද හොබවනලදී.සබරගමු පළාතේ උපප්‍රධාන සංඝ නායක ධුරයද දරන ලද උන්වහන්සේට කිර්ති ශ්‍රී පඥ්ඥානන්ද යන අභිදානයද මල්වතු විහාරය මඟින් ප්‍රදානය කරනු ලබා ඇත්තේය.
නැදුන් විහාරයේ පැරණි ගොඩනැඟිළි
කරඳන දේවරක්ඛිත ස්වාමින් වහන්සේ නැදුන් ලී භාවිතා කොට තැන වූ ටැම්පිට විහාරය දැන් එහි දක්නට
නොලැබේ.එහෙත් මෙම විහාර පරිශ්‍රයේ තිබෙන පැරණිතම ගොඩනැගිල්ල සේ සැලකෙන බුද්ධාලයය පිහිටුවා ඇත්තේ ඒ ටැම්පිට විහාරය තිබු තැන ම යැයි විශ්වාස කෙරේ.එම මන්දිරය තුළ දක්නා ලැබෙන හිඳි බුදු පිළිමයත්,ඒ දෙපස පිහිටුවා ඇති විෂ්ණු හා සමන් දේව ප්‍රතිමා 2 කත් ඒ පැරණි ගොඩනැගිල්ල තුලම නිර්මාණය කරන ලද ප්‍රතිමා ලෙස සලකනු ලැබේ.බුද්ධ ප්‍රතිමාවලටත් ,සමන්,විෂ්ණු දේවරූපවලටත් බිතු සිතුවම්වම්වලටත් හානියක් නොවන පරිදි ටැම්පිට විහාරයට ශෛලමය අත්තිවාරමක් යොදා බිත්ති ද ප්‍රතිසංස්කරණය කරන ලද යි විශ්වාස හැකිය.බුද්ධ ප්‍රතිමාවේ නිර්මාණාත්මක ලක්ෂණ නුවර යුගයේ කලා සම්ප්‍රදායය නියෝජනය කරයි.චිත්‍රවලින් නිරූපණය වන්නේ ද නුවර කලා සම්ප්‍රදායයි.බුද්ධ ප්‍රතිමාව හා දේව ප්‍රතිමා සහිත මැද පිහිටි කුටිය වටා පිටතින් බිත්තියක් බැඳ ඒ දෙපස ප්‍රදක්ෂිණා පථයක් නිර්මාණය කොට තිබේ.එම බිත්තිවල වෙස්සන්තර ජාතකය ,විධුර ජාතකය ආදී ජාතක කථාද සිතුවම් කර තිබේ.බුද්ධ ප්‍රතිමාවේ චීවරයේ රැළි මතු කොට ඇත්තේ උන්නත කොට මවන ලද සමාන්තර රේඛාවලිනි.මෙම පැරණි ම බුද්ධාලයයට දකුණු පසින් ඇති අනෙක් විහාර මන්දිරය මෙයට වඩා විශාලය,මෙයටවඩාඅලුත්ය.එහෙත් ආකෘතිය අතින් එය පැරණි විහාරයට සමානතා දක්වයි.අභිනවයෙන් ගොඩනැන්වුනු තවත් විහාර මන්දිරයක් මේ අසලම වේ.අනෙකුත් ආවස ගෘහ ,දාන ශාලා ,ධර්ම මන්දිර ආදී සියල්ල මෑත කාලින නිර්මාණ වේ.
විශේෂතා
නැදුන් විහාරයේ පැරණි විහාර ගෙයි දක්නට ලැබෙන විශේෂ ලක්ෂණයක් නම්,බුදු පිළිම වහන්සේ දෙපස සාමාන්‍යයෙන්ඉදි කෙරෙන සැරියුත් ,මුගලන් ප්‍රතිමා වහන්සේලා වෙනුවට විෂ්ණු හා සමන් දේව රූප ඉදිකැර තිබීමයි.විෂ්ණු දෙවියන් ශාසනාරක්ෂක දෙවියන් නිසාත් සමන් දෙවියන් සබරගමුවට ආවේණික දෙවියන් නිසාත් මෙසේ මේ දෙව් රූ ඉදිකරන්නටඇතැයි සිතිය හැක.තවද මෙහි මකර තොරණ ඉදි කර ඇත්තේ වෙනත් විහාරස්ථානවල මෙන්,බුදු ගෙයට ඇතුළු වන දොරටුවට ඉහළින් නොව,බුදු පිළිමයේ සිරසට ඉහළිනි,ජත්‍රයක් ආකාරයෙනි.මෙම මුල් විහාර ගෙවල් වසර 168ක් තරම් පැරණිය.මැද විහාරයේ ඇඳ තිබු බිතු සිතුවම් දුර්වර්ණ වීම නිසා ඒ මත අලුතින් සිතුවම් ඇඳ ඇත.එසේ වුවද,පැරණි විහාරය වන 1වැනි විහාර මන්දිරයේමහනුවර යුගයට අයත් බිතු සිතුවම් අදත් දක්නට ලැබේ.මෙම පැරණි විහාර මන්දිරය බැතිමතුන්ගේ වන්දනා කටයුතුවලින් ඈත්ව පවතින බව පෙනේ.නැදුන් විහාරයේ කෞතුක වස්තු අතර විශේෂ තැනක් ගන්නා වස්තුවකි,එහි තැන්පත් කර ඇති ලංකාවේ විශාලම ඇත් දළ යුගලය .1935දි ලංකාවේ මහා භාරකාර පදවිය ඉසිලු පෝල් ඊ.පීරිස් මහතා විසින් කැළණියේ ප්‍රසිද්ධ වලව්වකින් මෙම ඇත් දළ යුගල රු.5000/= කට විහාරස්ථානයට ලබා දීම සඳහා මුලික වී ඇත.උස අඩි 7 අඟල් 7ක් දළ මුල වට ප්‍රමාණය අඟල් 18ක් ද වන මෙම දළ 2 දෙපසින් තැබූ විට අඩ සඳක් සේ කවකාර ව සිටි.
1 comments:
Pattta
Post a Comment